Over CIRCART

De mensen achter de stichting

Pauline Michgelsen

Ik studeerde in de jaren ’80 Russische taal- en letterkunde in Amsterdam en Moskou, bezocht Rusland tientallen malen, kwam er in ateliers, musea en kunstcentra, organiseerde tentoonstellingen, beheerde in Amsterdam een gastatelier voor kunstenaars uit de voormalige Sovjet-Unie en schrijf en vertel sinds 1985 over Russische kunst en cultuur. Samen met Lena Hemmink vorm ik tevens het bestuur van Stichting CIRC Atelier.

Het begon met Boris, een kinderboek van Jaap ter Haar over het beleg van Leningrad. Daarna kwam de kunst, toen ik in het Stedelijk Museum in Amsterdam opeens voor een enorm doek van Kandinski stond. Ik wist niet veel van kunst, en zeker niet dat er zulke schilderijen bestonden. En zo ging ik Russisch studeren. Een taal leren kan enorm saai zijn, maar toen ik in 1985 een half jaar in Moskou verbleef, begreep ik dat een taal veel meer is dan grammatica en woordjes leren. En dat er enorm veel te ontdekken viel.

In 1986/87 – de perestrojka was net begonnen – studeerde ik nog eens een jaar in Moskou. Ik ontmoette talloze kunstenaars, nauwelijks ouder dan ik, en liep concerten, tentoonstellingen, theaters en filmzalen af. Daarna belandde ik bij Stichting CIRC, een alternatief, cultureel reisbureau dat mij, maar ook veel reizigers op allerlei spannende plekken bracht.

Inmiddels werk ik als vertaler bij de Europese Raad in Brussel, en vertaal en schrijf kinderboeken. Mijn enige boek voor volwassenen gaat over Russische kunst.

Toen de oprichters van Stichting CIRC wat vermoeid raakten van het organiseren van reizen, nam Lena Hemmink, net afgestudeerd in de Russische taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam na een carrière in de kinderopvang, het roer over. Ze zette de culturele reizen voort, maar ontwikkelde ook ‘avonturenreizen’ naar tot dan toe nauwelijks bezochte gebieden, zoals Archangelsk en de Solovetski-eilanden, of de Oeral. Het ontdekken van ‘het echte Rusland’, ver van de grote steden, bracht de reiziger per bus en zelfs kano naar de mooiste natuurgebieden en onbekende culturele bezienswaardigheden. “Een Russische begeleidingsgroep geeft een cursus kamperen op zijn Russisch,” meldt de folder uit die tijd, “zorgt voor het eten en zingt weemoedige liederen bij het kampvuur”.